شهدای سوم شهریور ۱۳۲۰

ارتش چهل و هفتم روس به سرلشکری “نوویکف” که بر اساس طرح متفقین از مدت‌ها پیش در آذربایجان شوروی پیشین (نخجوان) و شهر جلفای آن سوی مرز مستقر شده بود، به قصد ورود به ایران وارد رودخانه ارس شده و عازم عبور از پل آهنی رودخانه شدند.

نیروهای روسیه شوروی پس از عبور از ارس با مقاومت مرزبانان ایرانی مواجه شدند.

سه مرزبان به نام‌های “ژاندارم سرجوخه ملک محمدی”، ” سید محمد راثی هاشمی” و “عبدالله شهریاری” به دلیل اشراف بر پل با عملیات تعقیب و گریز توانستند ارتش روس را برای ۴۸ ساعت متوقف کنند.

نیروهای متفقین در نهایت با کشته شدن این سه مرزبان و استفاده از توپ خانه سنگین موفق به عبور از ارس و ورود به خاک ایران شدند.

مرزبان دیگری به نام “استوار میرزا علی” نیز در جلفا پس از سه ساعت مقاومت در برابر متفقین در نهایت کشته می‌شود.

بر روی سنگ مزار این سه شهید گرانقدر آمده است:

«هرچند آغشته شد به خون پیرهن ما 

   شد جامه سربازی ما هم کفن ما

     شادیم ز جانبازی خود در دل خاک 

  پاینده و جاوید بماند وطن ما»

و این شعر بیش از هر سخن دیگری نشانه علاقه ای ایست که در دل تک تک مردم کشور برای اعتلا و حفظ کشور از گزند بیگانگان وجود دارد و ما میراث دار چنین فرهنگی هستیم.

مقاومت شجاعانه این سه سرباز خاک ایران چنان تاثیری بر ارتش متجاوز شوروی می گذارد که پیکر پاک آنان در همان محل مقاومت شان با احترام به خاک سپرده می شود و امروزه نشانه دیگری از غیرت و شجاعت جوانان ایران است.

بر روی سنگ آرامگاه هر سه شهید نوشته شده است «آرامگاه شهدایی که در شهریور ماه ۱۳۲۰ در راه انجام وظیفه در مقابل مهاجمین ایستادگی و به شهادت رسیده اند.»